روانشناسان با تولید “سلفی های ذهنی” نشان می دهند که ما واقعاً خودمان را چگونه می بینیم.

هرگز زمانی وجود نداشته است که به اندازه سن «سلفی» کنونی خود به ظاهر وسواس داشته باشیم. بسیاری استدلال می کنند که وسواس با سلفی و دستکاری تصاویر ممکن است برخی از ما را به خودشیفتگی تبدیل کند، در حالی که برخی دیگر ممکن است نارضایتی بیشتری از تصویر بدن را تجربه کنند. اما در واقع چگونه خود را در چشم ذهن خود می بینیم؟

روانشناسان دانشگاه بانگور و دانشگاه لندن اولین کسانی هستند که روشی را برای تجسم این “خود پرتره” ذهنی که در ذهن خود نگه می داریم، ایجاد کردند. آنها بررسی کردند که این تصاویر درونی تا چه حد ممکن است از آنچه دیگران می بینند منحرف شوند، و نشان دادند که چگونه می توانند تحت تأثیر باورهای ما در مورد شخصیت و عزت نفس ما قرار بگیرند.

در مقاله منتشر شده در علم روانشناسیدکتر لارا مایستر از دانشکده علوم انسانی و رفتاری دانشگاه بنگور نه تنها نشان می دهد که چگونه تیم تحقیقاتی راهی برای دسترسی به تصویر ذهنی دیگران از خود ابداع کرده است، بلکه برای اولین بار، آن تصویر را با واقعیت مقایسه کرده و کاوش می کند. چگونه آن تصویر ممکن است تحت تأثیر باورهای آنها در مورد ویژگی های شخصیتی خود قرار گیرد.

در تحقیقات این تیم، تصاویر ذهنی شرکت‌کنندگان از چهره‌شان با استفاده از یک تکنیک رایانه‌ای که در گذشته برای کمک به روان‌شناسان برای تجسم نحوه دیدن ذهنی ما از چیزها استفاده شده بود، بازسازی شد. برای ایجاد یک سلفی ذهنی، شرکت‌کنندگان دو چهره تصادفی را می‌بینند و هر بار باید چهره‌ای را که بیشتر شبیه چهره خودشان است انتخاب کنند، این روند چندین صد بار تکرار می‌شود. در پایان، محققان می‌توانند تمام تصاویری را که افراد فکر می‌کردند بیشتر شبیه خودشان هستند، میانگین‌گیری کنند و این به آنها اجازه می‌دهد «سلفی‌های ذهنی» شرکت‌کنندگان را تجسم کنند.

تصاویر ذهنی لزوما واقعی نبودند

به طرز جالبی، تیم دریافتند که تصاویر ذهنی افراد از ظاهرشان لزوماً واقعی نیست و بیشتر تحت تأثیر شخصیت‌هایی است که آنها معتقدند خودشان دارند.

دکتر لارا مایستر از دانشکده روانشناسی دانشگاه بانگور و نویسنده اصلی مقاله می‌گوید: «ما از شرکت‌کنندگان خواستیم تا «خودنگاری ذهنی» خود را که توسط کامپیوتر تولید می‌شود، بسازند و همچنین به پرسش‌نامه‌های شخصیت و عزت‌نفس پاسخ دهند. آنها معتقدند که چه نوع فردی هستند. ما متوجه شدیم که باورهای آنها در مورد خودشان به شدت بر نحوه تصور آنها از ظاهر خود تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، اگر شخصی معتقد بود که برون گرا است، چهره خود را با اعتماد به نفس تر و اجتماعی تر تصور می کرد. از آن چیزی که برای افراد دیگر ظاهر می شدند.»

پروفسور Manos Tsakiris، از رویال هالووی، دانشگاه لندن و موسسه واربورگ، می‌گوید: «وقتی چهره جدیدی را در کسری از ثانیه می‌بینیم، بر اساس آنچه می‌بینیم، تصوری درباره آن شخص ایجاد می‌کنیم. مستقل از چه این گونه برداشت‌ها درست باشند یا نه، دیدگاه‌های ما را در مورد شخصیت افراد رنگ می‌دهند. به روشی مشابه اما معکوس، اکنون نشان داده‌ایم که برداشت‌هایمان از شخصیت خودمان بر نحوه‌ی دید ما در چشم ذهنمان تأثیر می‌گذارد.»

در مطالعه دوم، تیم از همین رویکرد برای تجسم تصاویر ذهنی افراد از شکل بدن خود استفاده کرد. آنها نه تنها دریافتند که مردم تصاویر ذهنی غیرواقعی از بدن خود دارند، بلکه این تصاویر ذهنی به شدت تحت تأثیر نگرش آنها نسبت به خودشان است نه ظاهر واقعی آنها.

افرادی که نگرش عاطفی بسیار منفی نسبت به ظاهر خود داشتند، تمایل داشتند خود را بدنی بزرگتر از واقعیت تصور کنند.

پروفسور متیو لونگو، از دانشگاه بیرکبک لندن، که همچنین بخشی از تیم تحقیقاتی بود، گفت: “این کار به ما کمک می کند تا در مورد تصویر بدن بیشتر بفهمیم. اکنون می توانیم برای اولین بار بینشی در مورد تصور دیگران بدست آوریم. آنها در افراد سالم و در افرادی که از اختلالات تصویر بدنی مانند اختلال بدشکلی بدن رنج می برند، به نظر می رسند.”

انطباق این روش می تواند به پزشکانی که از افراد مبتلا به اختلالات تصویر بدن حمایت می کنند، ابزار جدیدی برای سنجش موفقیت آمیز بودن درمان ها ارائه دهد. در حال حاضر این معمولاً با استفاده از پرسشنامه هایی ارزیابی می شود که ارزیابی می کند آیا باورهای منفی بیمار در مورد خودش تغییر کرده است یا خیر.

توسعه چنین ابزاری می تواند ارزیابی کند که آیا تصویر ذهنی فرد از ظاهر خود نیز تغییر کرده است یا خیر.