یک مطالعه جدید روی بیماران مبتلا به گلوکوم در روسیه، ارتباط قوی بین سطح از دست دادن سلول های گانگلیونی شبکیه و شدت علائم افسردگی را گزارش کرد. از دست دادن سلول های گانگلیونی که در نتیجه گلوکوم اتفاق می افتد، درک نور را به خطر می اندازد و در نتیجه کیفیت بینایی را کاهش می دهد. این مطالعه در نشریه منتشر شد مجله اختلالات عاطفی.
گلوکوم گروهی از بیماری های چشمی است که به عصب بینایی آسیب می رساند که اطلاعات بصری را از چشم به مغز می فرستد. افزایش فشار داخل چشم، که به عنوان فشار داخل چشمی شناخته می شود، اغلب با این آسیب همراه است. در صورت عدم درمان، گلوکوم می تواند منجر به از دست دادن بینایی و در موارد شدید، کوری دائمی شود.
سلول های گانگلیونی شبکیه بخش مهمی از عصب بینایی هستند. آنها نورون هایی هستند که در داخلی ترین لایه شبکیه قرار دارند و ورودی بصری را دریافت می کنند و آن را به تکانه های عصبی تبدیل می کنند که از طریق دیسک بینایی به مغز منتقل می شود. در گلوکوم، افزایش فشار داخل چشم می‌تواند باعث ایجاد فشار مکانیکی بر روی این سلول‌ها شود که منجر به تحلیل رفتن و از بین رفتن آنها می‌شود.
توانایی دیدن نور روز برای خواب و خلق و خوی مهم است. مطالعات نشان داده است که افراد مبتلا به گلوکوم بیشتر احتمال دارد تغییرات خلقی و مشکلات شناختی را تجربه کنند. یک مطالعه در مکزیک در سال 2021 گزارش داد که افراد مبتلا به گلوکوم 10 برابر بیشتر از جمعیت عمومی دارای علائم افسردگی هستند.
نویسنده این مطالعه دنیس گوبین و همکارانش می خواستند بررسی کنند که آیا این افزایش خطر افسردگی در افراد مبتلا به گلوکوم را می توان به از دست دادن سلول های گانگلیونی شبکیه نسبت داد. آنها از یک تکنیک تصویربرداری غیرتهاجمی به نام توموگرافی انسجام نوری برای ثبت تصاویر دقیق از شبکیه استفاده کردند. آنها همچنین از یک آزمایش تشخیصی به نام الکترورتینوگرام الگو برای ارزیابی پاسخ های الکتریکی شبکیه، یعنی فعالیت سلول های گانگلیونی شبکیه، به محرک های بینایی، به ویژه محرک های طرح دار مانند الگوهای شطرنجی استفاده کردند.
این مطالعه شامل 115 بیمار مبتلا به گلوکوم بود. آنها باید دارای حدت بینایی خوب با یا بدون اصلاح، عدسی چشم شفاف و بدون آسیب شناسی ناحیه ماکولا شبکیه باشند.
شرکت کنندگان تحت ارزیابی علائم افسردگی، الگوهای خواب ترجیحی و سلامت چشم قرار گرفتند. محققان آسیب سلول های گانگلیونی شبکیه، عملکرد این سلول ها، فشار چشم و سایر عوامل را ارزیابی کردند. آنها همچنین نمونه های بزاق و اطلاعات ژنتیکی را تجزیه و تحلیل کردند.
نتایج نشان داد که هر چه آسیب به سلول های گانگلیونی شبکیه بیشتر باشد و گلوکوم پیشرفته تر باشد، علائم افسردگی شدیدتر می شود. شرکت‌کنندگانی که علائم افسردگی شدیدتری داشتند، آسیب بیشتری به سلول‌های گانگلیونی شبکیه و عملکرد کمتر این سلول‌ها داشتند. علائم افسردگی نیز بدون توجه به جنسیت با الگوهای خواب، مدت زمان خواب و سن مرتبط بود.
تجزیه و تحلیل نمونه‌های بزاق و اطلاعات ژنتیکی ارتباط مستقیمی بین شدت علائم افسردگی و سطوح ملاتونین یا تغییرات ژنتیکی نشان نداد. با این حال، بیماران مبتلا به یک نوع ژنتیکی خاص و گلوکوم پیشرفته تمایل به علائم افسردگی شدیدتری داشتند.
محققان به این نتیجه رسیدند که از دست دادن پیشرونده سلول های گانگلیونی شبکیه با نمره افسردگی مرتبط است، به ویژه زمانی که از دست دادن کلی بیش از 15٪ باشد. این مطالعه نشان می‌دهد که از دست دادن این سلول‌ها در گلوکوم پیشرفته ممکن است فرآیندهای غیر بینایی مرتبط با حساسیت به نور را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به اختلالات خلقی شود.
در حالی که این مطالعه بینش هایی را در مورد ارتباط بین سلامت چشم و افسردگی ارائه می دهد، اما محدودیت هایی دارد. طرح مطالعه به ما اجازه نمی دهد که روابط علت و معلولی را تعیین کنیم. علاوه بر این، محققان سابقه اختلالات خلقی شرکت کنندگان را در نظر نگرفتند، بنابراین مشخص نیست که آیا علائم افسردگی با پیشرفت گلوکوم ایجاد شده است یا قبل از شروع بیماری وجود داشته است.
این مطالعه «نمرات افسردگی با از دست دادن سلول‌های گانگلیونی شبکیه مرتبط است» توسط دنیس گوبین، ولادیمیر نروف، تاتیانا مالیشفسکایا، سرگئی کولومیچوک، ژرمین کورنلیسن، ناتالیا یوژاکوا، آناستازیا ولاسوا و دیتمار واینرت انجام شد.